داستان در انیمیشن ها : الهه رستم نژاد

انیمیشن ( هنر به حرکت در آوردن تصاویر ثابت)یکی از گونه های سینما است .گونه ای که به دلیل جذابیت های بصری - داستانی طیف وسیعی از کودک تا بزرگسال را درگیر خود می کند و در جهان امروز به عنوان رسانه ای برای ترویج عقاید ،باورها، ایدئولوژی ها و کالا ها به کار گرفته می شود.انیمیشن با عکاسی متولد شده است با نقاشی وطراحی بسط پیدا کرده با سینما ودر کنار سینما مطرح شده است. صنعت انیمیشن تلفیقی از همه ی هنر هایی است که در گذر زمان در دست ملل گوناگون و در مکان های مختلف پرورش یافته وبه کمال رسیده اند .هنرهایی مثل هنر آناتومی،نقاشی،سینما وبازیگری و البته ادبیات دست به دست هم داده اند تا مجموعه ای از تصاویر متحرک را جان ببخشند و آن را برای مخاطب جذاب کنند.ادبیات موجود در انیمیشن به نوشتن و خواندن هایی که درتمام صنعت ها وجود دارد و لازمه آن است محدود نمی شود بلکه درانیمیشن در اشکال مختلفی همچون ایده، ساختار،داستان،دیالوگ و تم خود را نشان می دهد.انیمیشن از ایده آغاز می شود.بدون ایده اولیه هیچ انیمیشنی شکل نمی گیرد.ایده اولیه مادر داستان انیمیشن است که جنبه های مختلف کلی آن به وسیله استوری برد مشخص می شودو به وسیله کاراکتر ،صحنه ،موقعیت ورویداد پیش برده می شود.داستان در انیمیشن را می توان از دو جنبه دید ؛داستانی که باتوجه به ایده برای ساخت یک پویانمایی نوشته و طراحی و اجرا می شودو پویانمایی که داستان را روایت می کند و یا بهتر بگوییم داستان گویی می کند،داستان در هر دوی این جنبه ها به وسیله استوری برد (مجموعه ازطراحی ها ونقاشی ها و رنگ آمیزی ها) بسط داده میشود و از حالت کلی صرف خارج شده به شکل مجموعه ای طراحی و یا تلفیقی از طراحی و نوشته در می آید؛به وسیله تکنیک های مختلف روایت می شود،جان می یابد و مخاطب را جذب می کند ،تهیج می کندو به فکر فرو می برد.شخصیت ها، صحنه ها ، زمان بندی حرکات از داستان گرفته می شودبه عنوان مثل کاراکتر گیسو کمند (دختری با موهای بلند و سحرآمیز )از افسانه های آلمانی نوشته برادران گریم گرفته و بسط یافته است .هرچند در جریان تولید انیمیشن ممکن است مواردی به جزییات اضافه یا از آن حذف شود اما شکل کلی داستان پا برجاست و به عنوان نقشه راه از آن استفاده می شود.تعریف داستان در انیمیشن عبارت است از کسی که برای دست یافتن به هدفی(خوب یا بد )متحمل فشار می شود.داستان های به کار گرفته شده در انیمیشن ها همگی موضوعات مختلف و قهرمان ها و فضای و موقعیتهای مختلفی دارند اما اکثرآن ها از نظر ساختار و شکل کلی یکسان هستند.سه عنصر هدف، کاراکتر و کشمکش عناصر اصلی داستان انیمیشن هستند.کاراکتر ها انواع مختلفی داردند و شخصیت پردازی در آن ها به وسیله طراحی لباس ،دیالوگ و اعمال و حرکات انجام می شودو در واقع شخصیت ها به وسیله ی این عناصر خود را در راستای داستان به مخاطب معرفی می کنند.کارکتر ها در موقعیت و مکان قرار می گیرند ودرآن زندگی می کنند قهرما ن هم در حال زندگی در یکی از همین موقعیت هاست عادی بود قهرمان و داشتن زندگی عادی از عواملی است که باعث می شود مخاطب با قهرمان همذات پنداری کند و فکر کند که قهرمان نیز مانند او مشکلات و زندگی خود را دارد اما وقتی اتفاقی رخ کمی دهد و نظم زندگی عادی قهرمان را بر هم میزندو تعارضی پیش می آید، داستان آغاز می شو.د این اتفاق لحظه ی آغازداستان است. داستان انیمیشن با توجه به این اتفاق سوالاتی را در ذهن مخاطب ایجاد می کند ، سوالاتی که مخاطب باید تا پایان داستان به جواب آن ها برسد.کاراکتر در پی این اتفاقات نیازهایی را پیدا می کند نیازهایی که باید رفع شوند.نجات مادرتوسط مریدا در انیمیشن شجاع ((brave نمونه ای از آن هاست .این نیاز و و سلسله رویدادهای که برای شخصیت اتفاق می افتد تا داستان اتفاق افتد(حوادث میانی انیمیشن) منجر به تحولی د رشخصیت می شود .همین تحول احساس کاراکتر را ازشادی به غم ویا بالعکس تغییر می دهد و اورا نسبت به حل مشکل با اراده می سازد. پس از این که مشکلات حل شد و سولات جواب یافتند داستان به نقطه پایان می رسد و نتیجه گیری با توجه به تم(مفهوم کلی )برعهده مخاطب گذاشته می شود. هر داستان انیمیشن دو پایان دارد ؛پایانی که نقطه ی اوج طرح اصلی است و پایان دیگر پایانی است که نشان می دهد زندگی ادامه دارد.عده ای این ساختار کلی را به آغاز ،میانه و پایان تقسیم می کنند .قسمت میانه شامل تمام فعل و انفعالات و اتفاقاتی است که داستان را پیش می برند و به نقطه پایان می رساند.
عواملی دیگری نیز در داستان انیمیشن بر جذابیت آن تاثیر می گذارند که ممکن است در خود داستان وجود داشته باشد یا توسط تیم انیمیشن به آن اضافه شده باشد .مقمه چینی درست ،زمان بندی درست برای حرکت شخصیت ها (کندی ،تندی ،چابکی و... )شوخی ها و شیرین کاری ها و گفت و گو و دیالوگ ها از جمله این عواملند.
گفت و گوی به کار گرفته شده در داستان انیمیشن ماهیتی کتابی ندارد ،دیالوگ ها کوتاه و جملات کاراکتر ها توضیحی نیستند ( در برخی از انیمیشن ها قسمتی از داستان به وسیله راوی روایت می شود ) و کلمات نشانگر هویت کاراکتر هستند. در هنر انیمیشن همانند سینما نباید گفت بلکه باید نشان داد .انیمیشن هنر تصویر است داستان در آن به کمک حرکت و تصویر تعریف می شود و گفت و گو در آن نقش مکمل دارد؛نقشی که اگر به درستی مورد استفاده قرار بگیرد انیمیشن را به هنر جهانی تبدیل می کند.
منبع:
همه چیز درباره انیمیشن -هوارد بکرمن
ایده هایی برای انیمشن کوتاه - گری شومر


*نویسنده و از هنرجویان ادبیات خلاق